8 Listopad 2014

Mówi się, że drugą najczęstszą jednostką chorobową spotykaną w gabinecie lekarza pierwszego kontaktu jest zespół mięśniowo – powięziowy lub fibromialgia. Choć istnieje zasadnicza różnica pomiędzy fibromialgią a bólem mięśniowo – powięziowym to objawy tych dwóch przypadłości są dość podobne. Wielu klinicystów uważa, że zespół mięśniowo – powięziowy może przekształcić się w fibromialgię.

 
Ból mięśniowo – powięziowy to dolegliwość mięśniowo – szkieletowa, która charakteryzuje się miejscowym i rzutowanym bólem. W odczuciu może być to ból powierzchowny lub głęboki, ciągnący, palący lub rwący. Specyficznym zjawiskiem występującym w opisywanej dolegliwości są tzw. punkty spustowe, czyli palpacyjnie wyczuwalne zgrubienia na przebiegu napiętego pasma mięśnia, które podczas nacisku wywołują ściśle określony rzutowany ból w miejsca odległe od uciskanego punktu. Ból z punktu spustowego przypomina dolegliwości, z którymi pacjent przychodzi po pomoc do specjalisty. Ograniczenia zakresu ruchomości w stawach, osłabienie siły mięśniowej, obrzęki stawów i częste bóle głowy są dolegliwościami współistniejącymi w zespole mięśniowo – powięziowym.

 
Oczywiście aby zdiagnozować ból mięśniowo – powięziowy należy zróżnicować pochodzenie bólu z chorób onkologicznych, internistycznych, reumatologicznych lub neurologicznych. W praktyce fizjoterapeutycznej do diagnozy stosuje się wywiad z pacjentem oraz szereg testów różnicujących przypadłość. Jeśli fizjoterapeuta podczas diagnozy ma wątpliwość odsyła pacjenta do specjalisty innych dziedzin medycznych w celu dalszego badania. Bardzo często odległe w czasie urazy, unieruchomienia stawów, wrodzone lub nabyte wady postawy czy stres i codzienna praca mogą stać się przyczynami bólu mięśniowo – powięziowego.
Leczenie fizjoterapeutyczne polega na ocenie dysbalansu mięśniowo – powięziowego i zastosowaniu różnych metod terapii. W procedurze leczniczej używa się technik masażu głębokiego lub poprzecznego, technik energizacji mięśni, mięśniowo – powięziowego rozluźniania, technik pozycyjnego rozluźniania oraz mobilizacji i manipulacji. Leczenie polega na przywróceniu balansu mięśniowo – powięziowego.

 
Celem terapii jest likwidacja nadmiernie napiętych pasm mięśni i powięzi, w których występują punkty spustowe. Na skutek rozluźniania przekazywana jest informacja do układu nerwowego w celu przebudowy napiętej struktury. Uwolnione z nadmiernego napięcia naczynia krwionośne i limfatyczne, poszerzają swoje światło przepływu, co wiąże się z lepszy odżywienie oraz szybszym odprowadzeniem produktów przemiany materii z mięśni poddanych terapii. Efektem działania zabiegu jest zmniejszenie dolegliwości bólowych, zwiększenie zakresu ruchomości stawów.

 
Kolejnym etapem usprawniania jest przywrócenie fizjologicznego wzorca ruchu stawów, które przed terapią wykazywały deficyt ruchomości. Następnie zalecana jest dalsze terapia normalizująca napięcia w rejonach ciała, które nie były bezpośrednio objęte bólem, a mogą w przyszłości przywrócić bólowy stan sprzed terapii. Pacjent podczas wizyt powinien być edukowany w kierunku ćwiczeń autoterapii oraz stosowaniu zasad ergonomii pracy aby zmniejszać prawdopodobieństwo przyszłych incydentów bólowych.

Piotr Mazurek